Wat is blockchain?
Wanneer je je gaat verdiepen in de onderliggende technologie van Bitcoin is blockchain de term die je het meest zal tegenkomen. Maar wat is blockchain precies? En hoe werkt deze nieuwste technologie nou eigenlijk?
Crypto worden in één adem genoemd met blockchaintechnologie. Maar wat is blockchain dan? Blockchain laat zich het beste omschrijven als een soort boekhoudtechnologie. Een digitaal grootboek met transacties. Het is een systeem dat gebruikt wordt om gegevens vast te leggen. Data waarvan je 100 procent zeker moet zijn dat het klopt. Dit kunnen overschrijvingen zijn zoals bij een reguliere bank. Maar bijvoorbeeld ook eigendomsaktes of andere persoonlijke gegevens. Het bijzondere aan blockchain is dat dit mogelijk is zonder een centrale autoriteit. Hierdoor is het vervalsen van de vastgelegde gegevens niet mogelijk door één centraal punt aan te tasten. Gevoelige data hoeft niet meer in een kwetsbare centrale database te worden opgeslagen. Blockchain is dus een decentrale, en voor iedereen zichtbare, database met transacties.
De onderliggende technologie van Bitcoin
Bij een financiële transactie via de blockchain ontbreekt de tussenkomst van een centrale bank. Deze centrale autoriteit controleert normaal gesproken of je genoeg saldo hebt. En of je transactie wel bij de andere persoon is aangekomen. Bij de transactie van Bitcoins is dit niet het geval. Hierbij vindt de controle plaats door computers en wordt er een gezamenlijke boekhouding op de blockchain gevoerd. Het is eigenlijk een communicatieprotocol voor alles wat je op het internet met elkaar wilt communiceren. Waarbij je 100% zeker moet kunnen zijn dat het klopt. En in de blockchain registreer je dat.
Je werkt als het ware met alle peers aan een document in de cloud. Als een transactie eenmaal is geregistreerd, is het niet meer mogelijk om die te wijzigen. In de blockchain kan je alleen onderaan informatie toevoegen. Je kan wel dingen veranderen, maar het verleden blijft bestaan. De eerdere informatie kan je tegelijkertijd met iemand anders ‘gebruiken’ en dat is voor iedereen.
Hoe werkt blockchain?
Het ontwerp van een blockchain is een voorbeeld van Secure by design en gedecentraliseerde consensus. Secure by design betekent in softwareontwikkeling dat vanaf de start bij de ontwikkeling rekening wordt gehouden met veiligheid en privacy. Gedecentraliseerde consensus leggen we je uit aan de hand van een voorbeeld.
Het is goed om twee zaken alvast te onthouden.
- Blockchain is een manier om informatie op te slaan.
- Informatie die is opgeslagen kan niet verwijderd worden.
Voorbeeld van een blockchain
We zijn in het kleinste land van de wereld. In het land wonen 4 mensen. Een visser, een houthakker, een boer en een timmerman. Ondanks dat het een klein land is hebben ze afspraken gemaakt over hoe ze handel drijven. Dat gebeurt alleen als ze met z’n vieren bij elkaar zijn. Afspraken worden vastgelegd door deze in vier stenen te krassen. Wat in de steen is gekrast moet door de andere drie goedgekeurd worden. De stenen bevatten daardoor exact dezelfde informatie. Elk van hen bewaart één van deze stenen thuis.
Na een slechte oogst heeft de boer geen werk voor de timmerman. Ook de houthakker heeft minder werk. Ze besluiten het op een akkoordje te gooien en krassen in hun 3 stenen dat de visserman hen elk een vis moet geven. Ze komen bij elkaar en vragen de visser naar hun eten. Hij toont zijn steen en laat zien dat die ruil nooit is vastgelegd. De deal gaat niet door, maar de visser besluit om ze wel de vissen te lenen. In ruil voor hun graan, hout en een nieuwe hengel op een later moment. Iedereen gaat akkoord en de afspraken worden vastgelegd in de verschillende stenen.
Dit is in essentie hoe blockchain werkt. Hoe gemaakte afspraken worden vastgelegd en opgeslagen is wat we een blockchain protocol noemen. In dit voorbeeld moet men bij elkaar komen, afspraken vastleggen door ze in stenen te krassen én goedkeuren. Ook een ander element komt gelijk aan bod. Informatie wordt niet op één plek opgeslagen, maar verdeeld over meerdere plekken. Dit is wat men bedoelt als men over het decentrale karakter van blockchain of Bitcoin praat.
Daarnaast is ook een ander onderdeel cruciaal voor de werking van blockchain. Informatie die is vastgelegd kan niet verwijderd worden. Daardoor kon de visser aantonen dat de afspraak nooit was gemaakt. Wanneer men praat over een gedeelde ledger is dit wat er bedoeld wordt. Iedereen heeft een eigen kopie. De informatie staat niet op maar één plek opgeslagen.
Hopelijk heeft het voorbeeld het een en ander duidelijk gemaakt. Blockchain is dus minder lastig om uit te leggen dan veel mensen denken. Maar is in werkelijkheid – gelukkig – wel wat ingewikkelder dan ons voorbeeld. Ben je benieuwd hoe dit precies zit? Lees dan de uitleg hoe blockchain werkt.
Er is nog een belangrijk onderscheid dat we moeten maken. Blockchain en cryptocurrencies zijn niet hetzelfde. De beste manier om dit uit te leggen is door blockchain te zien als het besturingssysteem van je telefoon: Android of iOS. Terwijl je Bitcoin of een andere cryptocurrency kan je zien als een app die draait op je besturingssysteem.
Het moge duidelijk zijn. Blockchain is een bijzondere manier om informatie op te slaan en te gebruiken. Door de manier hoe dit gebeurt is blockchain uitermate geschikt om zaken te valideren. Die validatie kan op heel verschillende manieren gebeuren.
- Is een kunstwerk echt?
- Ben je wie je zegt dat je bent?
- Hoe is de betalingsgeschiedenis van iemand?
- Is de kilometerstand van een auto betrouwbaar?
Hoe werkt een betaling met Bitcoins?
De bitcoin blockchain controleert allereerst of je wel eigenaar bent van die Bitcoins. Vervolgens wordt je private key toegevoegd aan de transactie. Je kan dit vergelijken met een pincode, maar dan heel ingewikkeld. De computers die op de Bitcoin blockchain zijn aangesloten controleren daarmee of die handtekening wel klopt. En of deze transactie volgens de correcte wiskundige principes is uitgevoerd. Vervolgens zijn er heel veel computers die gaan proberen om dat bewijs ook vast te stellen.
Je kan het vergelijken met dat je naar de notaris gaat Om een transactie te voltooien. Een notaris registreert de transactie. Dat is de eerste computer. De Bitcoin miner. Vervolgens vertelt hij het door aan de rest van het netwerk. Hij vraagt aan de andere computers of zij de transactie ook hebben waargenomen. Een netwerk van computers dat je niet kunt corrumperen. Want is een computer corrupt, dan wordt hij uitgesloten van het netwerk. Bij iedere handeling in de blockchain zit er een soort digitale notaris bij. Die bestaat uit vele duizenden computers die niet in het bezit zijn van één partij.
Normaal bij een belangrijke transactie is toestemming van een gezaghebbende partij noodzakelijk. Registers, banken, notarissen of overheden zijn autoriteiten om geraadpleegd te worden om te checken wie de aanvrager zegt te zijn. En of hij bevoegd is om een dergelijke verplichting af te sluiten. Maar na de kredietcrisis zagen we dat het vertrouwen in deze autoriteiten ernstig was geschaad.
De geschiedenis van blockchain
Elk jaar worden nieuwe technologieën geïntroduceerd. Het gezegde “necessity is the mother of inventions” wordt regelmatig gebruikt om aan te tonen dat in tijden van nood creativiteit en innovatie ontstaan. De eerste en tweede wereldoorlog zijn geweldige voorbeelden. Gasmaskers, maandverband, drones, luchtverkeersleiding, bloedtransfusie, maar ook plastische chirurgie zijn allemaal ontstaan in of rondom de oorlogen. Waarom? Omdat het nodig was.
Datzelfde geldt met andere populaire uitvindingen. De uitvindingen uit de tijd van de eerste en tweede wereldoorlog hebben vaak raakvlakken met medische zorg, luchtvaart en communicatie. Vandaag de dag zetten we voertuigen op Mars om delen van het universum te ontdekken, vanuit een vliegtuig kan je internetten en ieder individu kan een drone bezitten.
Nu hebben we in de 21e eeuw nog geen oorlogen gekend die de wereld zo hebben hervormd als de eerste of de tweede wereldoorlog. Maar oorlogen blijven invloed hebben op innovatie en adoptie van nieuwe technologieën. Blockchain is hier een voorbeeld van. Misschien blijkt blockchain wel de grootste naoorlogse uitvinding. Eén ding is zeker. De invloed van blockchain op het leven in de 21e eeuw wordt gigantisch.
Zonder geschiedenis geen toekomst, wordt wel eens gezegd. Daarom staan we eerst stil bij het concept geld. Dit is essentieel om het belang van blockchain te begrijpen.
Wat is geld?
Het lijkt een eenvoudige vraag, maar wat is geld eigenlijk? Wanneer wij over geld praten hebben we het meestal over euro’s, dollars, ponden of yens. Maar geld is een stuk ouder dan de hedendaagse valuta die wij kennen. En ja, ook geld is ontstaan uit noodzaak.
We gaan terug naar 9000 jaar voor Christus. Mensen leefden in kleine groepen en het concept van steden moest zijn intrede nog doen. Geld bestond nog niet, dus al mensen iets wilden hebben dan werd er een ruil voorgesteld. Een jager-verzamelaar die dierenvellen wil ruilen tegen bessen zoekt iemand die bessen heeft. Als deze dierenvellen wil hebben om kleding van te maken kan er geruild worden. Het probleem ontstaat echter als iemand geen interesse heeft in een specifiek product. Is toevallig net iemand anders langs geweest met dierenvellen? Dan is waarde van het dierenvel een stuk minder hoog voor de bessen-handelaar.
Om dit probleem tegen te gaan werden alternatieve manieren bedacht om een “overdracht van goederen” te realiseren. Dit gebeurde in de vorm van schuldbekentenissen. Wanneer persoon A bij persoon B dierenhuiden koopt, dan hoeft daar niet direct een product tegenover te staan. Hierdoor kan persoon B op een later tijdstip zijn “geld” krijgen van persoon A. Betaling en levering hoefde dus niet meer op exact hetzelfde moment te gebeuren. Maar zonder vertrouwen van persoon B in persoon A komt er geen deal tot stand. Twijfel je of iemand zijn betalingsverplichting wel na komt? Dan ben jij misschien wel jouw goederen kwijt, maar heb je daar niks voor gekregen. Je kan vertrouwen – en iemands geloofwaardigheid- , dus niet los van geld zien. Een goede reputatie zorgt dat iemand sneller een schuldbekentenis aanvaarde. Het is dan ook geen toeval dat in de populaire serie “Game of Thrones” regelmatig wordt geschermd met de uitspraak “A Lanister always pays his debts”.
Vertrouwen in de waarde van geld
We denken er niet meer over na, maar de schuldbekentenis zoals die destijds is ontstaan werkt vandaag de dag nog ongeveer op dezelfde manier. Waar de waarde 5000 jaar geleden werd vastgesteld op 100 schelpen of 20 stenen, praten we nu over een waarde in euro’s of dollars.
Iedereen snapt dat de waarde van 10 schelpen niet even groot is als de waarde van een koe. En dat 20 briefjes papieren niet dezelfde waarde hebben als een fiets. Maar, omdat we hebben afgesproken dat de schelpen – 5000 jaar geleden – of de briefjes papier meer waarde hebben dan ze daadwerkelijk waar zijn, wordt er waarde aan gehecht. Zonder het vertrouwen in de waarde van een bepaalde valuta zou de wereldwijde economie niet werken.
Waarom hebben we geld nodig?
Het klinkt misschien als een no-brainer, maar geld is noodzakelijk om onze economieën wereldwijd draaiende te houden. Natuurlijk gebruiken we geld voor transacties zoals het kopen van nieuwe producten of diensten, maar naast het directe gebruik heeft de introductie van geld ook gezorgd voor belangrijke andere mogelijkheden. Een vaste valuta hanteren zorgt dat prijs van goederen met elkaar vergeleken worden. Maar geld zorgt ook dat het mogelijk is om vermogen op te slaan.
Door de mogelijkheid van het opslaan van je bezittingen verandert de economische dynamiek. Voorheen zat vermogen in de kudde schapen die je bezat, maar met de komst van geld kon je de waarde hiervan opslaan en dus ook meenemen.
Maar, geld meenemen naar een andere plaats resulteerde ook in problemen. Geld heeft namelijk zowel een intrinsieke als extrinsieke waarde. De intrinsieke waarde van een schelp is laag. Dat heeft te maken met de functie en met het aanbod. Toch werd de waarde van schelpen tijdens de introductie van geld niet op die manier gezien. Een schelp vertegenwoordigde daadwerkelijk waarde en kon gebruikt worden om spullen te kopen. De waarde van een schelp was dus aanzienlijk hoger dan je zou vermoeden op basis van zijn functie of schaarste. Deze waarde noemen we de extrinsieke waarde.
De introductie van fiat-geld
Het geld dat tegenwoordig gebruikt wordt heeft geen intrinsieke waarde meer. Maar deze verandering is niet van de een op de andere dag ontstaan. Fiat-geld dook voor het eerst op ongeveer 1300 voor Christus in de vorm van zeeschelpen. Een paar eeuwen later werden de eerste metalen munten gebruikt in China.
Het is logisch dat niet overal een zeeschelp, of een metalen munt overal dezelfde waarde heeft. Maar op plekken waar met dezelfde valuta of munt werd betaald waren er afspraken over de waarde hiervan. Ondanks dat het gebruik tegenwoordig is geëvolueerd, zijn de onderliggen principes nog steeds van kracht. Neemt aanbod enorm toe, of het vertrouwen in een bepaalde valuta af? Dan daalt de waarde van geld. Overheden maken van dit concept gebruik om om economieën te reguleren. Gecentraliseerd. Met andere woorden. Overheden hebben de macht om economieën te beïnvloeden. Juist dit concept van gecentraliseerde regulering is essentieel om te snappen hoe groot de impact van crypto én blockchain is.
Het wereldwijde monetaire beleid
Hoe en waarom de economie beïnvloed wordt is wat we het monetair beleid noemen. De reden dat invloed op de economie wordt uitgeoefend is om prijsstabiliteit te creëren. Prijsstabiliteit zorgt voor vertrouwen in de waarde van geld. En dit is essentieel om consumptie van goederen en diensten in stand te houden. Of liever nog, te laten groeien.
Om consumptie in stand te houden hebben centrale banken doelstellingen. De doelstelling voor de Europese Centrale Bank (ECB) is om de jaarlijkse inflatie net onder de 2% te houden. Inflatie is de waardevermindering van geld. En een inflatie van 2% betekent dat de 100 euro die je dit jaar te besteden hebt, volgend jaar nog maar een waarde heeft van 98 euro. Hierdoor is het interessant om aankopen nu te doen én niet pas volgend jaar. Dan krijg je immers minder voor dezelfde euro.
De tegenhanger van inflatie is deflatie. In dat geval wordt geld meer waard. Hierdoor wordt het minder aantrekkelijk om aankopen te doen. Dit heeft negatieve invloed op de economie. Volgend jaar kan je meer krijgen voor dezelfde euro. Als teveel consumenten en bedrijven hiervoor kiezen neemt de economische groei af, of er ontstaat een periode van krimp. De vermindering van economische groei is recessie. Houdt dit aan, dan spreken we van depressie.
Natuurlijk is grens van net onder de 2% niet toevallig gekozen. Een hogere inflatie betekent dat consumenten vertrouwen verliezen in de waarde van geld en dus op zoek gaan naar andere manieren om hun vermogen te beschermen. Mensen nemen dan een toevlucht in goud, zilver, Bitcoins óf andere investeringen zoals kunst.
De gouden standaard
Maak je geen zorgen. Als je de link met crypto en blockchain nu nog niet ziet is dat niet gek. We willen zorgen dat als je begint met Bitcoin of crypto je snapt waar je mee begint. Of als je natuurlijk gewoon beter wil begrijpen waarom blockchain zo’n geweldige uitvinding is. Daarvoor moeten we alleen nog iets dieper ingaan op de historie van geld.
Bijna iedereen in de westerse wereld heeft vertrouwen in geld. Je salaris wordt niet meer contant aan je betaald, maar overgemaakt op je bankrekening. Het grootste gedeelte van het geld dat je verdient of uitgeeft heb je nooit fysiek in je handen gehad. En eigenlijk is dat best vreemd. Hoe weet je dat het geld dat jij op je bankrekening hebt er ook echt is? Zonder gelijk in paniek te raken: dat is er ook niet. Nagenoeg al onze betalingen zijn inmiddels digitaal, zonder dat er fysiek iets tegenover staat, bijvoorbeeld goudstaven, zilver of de zeeschelpen van weleer.. Vroeger was dit anders.
Decennia lang bestond er iets dat de gouden standaard heet. De waarde van het geld dat in omloop was in een economie, werd door overheden opgeslagen in de vorm van goud. Doordat goud schaars is én wereldwijd als waardevol werd gezien was het vertrouwen in geld niet alleen gebaseerd op vertrouwen. Dit zorgde ervoor dat geld relatief waardevast was. Immers, de goudprijs was afhankelijk van de wereldwijde economie en daardoor redelijk constant. Het bankbiljet in je portemonnee had dus daadwerkelijk een intrinsieke waarde. Iedereen mocht het immers wisselen tegenover een vast gewicht in goud.
Afstappen van de gouden standaard
Maar de gouden standaard zorgde in de praktijk ook voor problemen. Er was weliswaar altijd goud op voorraad, maar dit was afhankelijk van de hoeveel geld in de economie. Met name rondom oorlogstijd was dit een probleem.
Werden er grote hoeveelheid goederen internationaal verhandeld, dan moest de goudvoorraad ook weer op orde worden gebracht. Zeker na oorlogen gebeurde dit veel. Geld werd dan geleend om oorlogen te financieren of na de oorlog een land weer op te bouwen.
Op het eerste gezicht lijkt dit misschien geen probleem, maar stel je de volgende situatie eens voor. In Nederland is één miljoen euro in omloop. Doordat er veel producten geïmporteerd worden stroomt er geld weg uit de economie en komen hier goederen voor in de plaats. Als na een jaar 200.000 euro uit de economie is gestroomd vanwege import is er nog maar 800.000 euro beschikbaar. Die 800.000 euro is nu al het geld dat in de economie aanwezig is. Er is dus minder geld beschikbaar om alle producten te kopen die nodig zijn. Hierdoor dalen prijzen in een economie. Met minder geld moet immers evenveel worden gekocht. Gebeurt dit niet? Dan krimpt een economie. Deze situatie zorgt dus voor deflatie.
Ook het omgekeerde kan gebeuren. Zodra meer geld een economie instroomt. Als meer geld beschikbaar is, stijgen de prijzen van producten. Het aanbod groeit immers niet gelijk mee. Dit is inflatie. De guldens, of euro’s of dollars die beschikbaar zijn worden minder waard.
We hebben al even stilgestaan bij de centrale banken. Hun belangrijkste doel is prijsstabiliteit. Prijsstabiliteit zorgt voor vertrouwen in geld. En vertrouwen in geld is essentieel voor economische groei. Om te zorgen voor deze prijsstabiliteit moest de gouden standaard afgeschaft worden.
Prijsstabiliteit en het loslaten van de gouden standaard
De gouden standaard afschaffen creëerde nieuwe mogelijkheden voor centrale banken. Niet langer was de hoeveelheid goud bepalend voor de hoeveel geld in een economie. Maar centrale banken konden door middel van twee tools prijsstabiliteit creëren.
Door de hoogte van de rente te bepalen en de hoeveel geld in de economie te beïnvloeden – door obligaties op te kopen – kan de centrale bank de inflatie sturen.
Centrale banken kopen obligaties op. Obligaties zijn een soort variant op een aandeel, maar in plaats van een gedeelte van een bedrijf (of overheid) ben je eigenaar van een schuldbewijs. Onder andere de overheid geeft obligaties uit. Door een obligatie van 1 miljard euro heeft de overheid geld om dit in de economie te investeren. Die 1 miljard wordt aan de overheid geleend door banken tegen een bepaalde rente. Laten we zeggen 3%. Over die 1 miljard wordt jaarlijks dan 30 miljoen euro rente betaald. Het verschil tussen de rente die banken betaald krijgen en wat de bank betaald voor het geld dat zij hiervoor nodig hebben is wat de bank verdient.
Als centrale banken deze obligaties opkopen, dan krijgt een bank hier geld voor. Dit geld stroomt opnieuw de economie in. In de vorm van obligaties of leningen aan bedrijven of particulieren. Hierdoor kan de centrale bank dus de hoeveel geld in de economie beïnvloeden en dus invloed op de inflatie uitoefenen. Immers, meer geld in de economie is een stijgende inflatie.
De tweede as waarover de centrale bank invloed uit kan oefenen is het rentepercentage. Regelmatig hoor je hier updates over op het nieuws, of lees je dat er keuzes zijn gemaakt over het verhogen of – de laatste jaren voornamelijk – verlagen van de rente. Dit is niet de rente die particulieren krijgen voor het geld dat op hun spaarrekening staat, maar de rente die banken betalen als ze geld lenen van de centrale bank.
Maar, hoe heeft dan invloed op inflatie? Het zit als volgt. Een hogere rente betekent dat het minder interessant is om geld te lenen. Lenen wordt duurder. Als lenen voor banken duurder wordt, betekent het dat bedrijven en particulieren ook meer rente betalen over hun leningen. Hierdoor wordt het minder aantrekkelijk om geld te lenen. Investeringen zullen dus vaker uitgesteld worden. En als investeringen uitgesteld worden dan groeit het geld dat de economie in stroomt dus minder snel. Met andere woorden. Hogere rente zorgt voor lagere inflatie. Lagere rente daarentegen zorgt voor hogere inflatie, want geld lenen wordt interessanter en het doen van investeringen aantrekkelijker.
De economie of eigenlijk het financiële stelsel wordt centraal gereguleerd. In de EU gebeurt dit door de Europese Centrale Bank (ECB). In Amerika heb je de Federal Reserve (Fed) en in de UK de Bank of England. Dergelijke economieën hebben momenteel een goed draaiend systeem. Inflatie is redelijk beperkt. De meerderheid profiteert van deze regulering in de westerse economieën. Maar dat is niet overal ter wereld zo. En of dit in de toekomst in de Europese of andere economieën ook voordelig werkt is ook niet zeker.
Gevolgen van hoge inflatie
Een beetje inflatie is goed voor de economie. Geld blijft rollen. Bedrijven verdienen meer geld, investeren meer en lonen stijgen – hopelijk – mee. Maar inflatie heeft in Nederland ook keerzijde en die keerzijde is vooral duidelijk als gekeken wordt naar andere soorten inkomen die niet direct door werkgevers worden uitbetaald. Pensioen bijvoorbeeld.
Zo is bij veel pensioenfondsen geen rekening gehouden met inflatie. Gebeurt dit wel, dan spreken we over indexatie. Daarmee wordt de invloed van inflatie op het inkomen gecompenseerd. Stel dit gebeurt niet dan zou bij 2% inflatie per jaar een pensioen van 1000 euro verhoogd moeten worden tot 1219 euro per maand. Inderdaad, een stijging van 21,9%!
21,9% klinkt als een hele berg geld. En is dat ook. Maar in veel landen wereldwijd is de inflatie hoger dan in de EU. En in sommige landen zelfs vele malen hoger. Om dit duidelijk te maken hebben we de inflatie in 194 landen bekeken. Wat blijkt , in 2020 was in ongeveer de helft (49%) van deze landen de inflatie 3% of hoger. En kijken we naar inflatie boven de 5% dan zie je dit bij 30,4%. Met 1000 euro tot je beschikking om van te leven nu heb je in die landen over 10 jaar 1.629 euro nodig. Maar liefst 62,9% meer dan dat je vandaag hebt.
Het lastige hieraan is dat het probleem alleen maar groter wordt. Doordat geld zo snel minder waard wordt gaan mensen meer geld uitgeven. Het vertrouwen in de lokale valuta loopt terug en men zoekt naar investeringen die waardevast zijn. En dit probleem ligt in meer landen op de loer dan alleen Venezuela, Argentinië of Angola. Met de steeds sneller groeiende hoeveel geld in de economie groeit dit risico aanzienlijk.
Het huidige economische stelsel wordt dus bedreigd. En de invloed van het coronavirus op de wereldwijde economie is gigantisch. Al het geld dat overheden moeten lenen om bedrijven overeind te houden, zorg te financieren en de uitkeringen van werkzoekenden mee te betalen wordt geleend. Maar Bitcoin is niet onderhevig aan inflatie. Het kan niet bijgemaakt worden en is daardoor een waardevast alternatief ten opzichte van een bankrekening. Om te begrijpen hoe dit werkt is het belangrijk om eerst stil te staan bij de werking van blockchain. Dit is de technologie waar Bitcoin op is gebouwd.
De toekomst van blockchain
Blockchain technologie is allang niet meer alleen de technologie achter Bitcoin en altcoins, maar heeft de potentie om groter dan het internet te worden. Tussenpersonen kunnen overbodig worden gemaakt, doordat de benodigde gegevens online worden opgeslagen. Niet door één centrale organisatie, maar door de computers van alle deelnemers van het netwerk. Samen vormen deze computers een digitaal grootboek dat continu wordt bijgewerkt. De blockchain.
Deze nieuwe werkwijze is vele malen veiliger doordat het toezicht vele malen groter is. De gegevens behoren niet toe aan één centrale instantie. Maar worden door computers van alle deelnemers van een specifiek blockchainnetwerk opgeslagen en bewaard. Dergelijke transacties en gegevens worden hiermee minder kwetsbaar voor bijvoorbeeld hacks of DDoS- aanvallen. Maar ook wanneer de stroom uitvalt is de blockchain nog steeds beschikbaar op andere computers. Dat komt door het gedecentraliseerde netwerk waar het op draait.
Hoe gaat blockchain en crypto onze toekomst beïnvloeden?
De briljante eigenschappen van blockchain zijn nu duidelijk. Maar de toepassing hiervan? Die gaat verder dan alleen het aantonen van betalingen. Veel verder zelfs. Blockchain is een manier om informatie en spelregels vast te leggen. Wat die zijn maakt eigenlijk niet uit.
Hoe toon je aan dat je je eigenaar van iets bent? Meestal gebruik je hier een aankoopbewijs voor. Dit aankoopbewijs komt in vele vormen. Een bonnetje dat je in de supermarkt krijgt, een factuur van je tandarts, een tenaamstelling voor een auto of de overdracht van een huis bij de notaris.
Maar wat als je niet kan aantonen wie jij bent? Geen paspoort, legitimatie of andere vorm van identificatie? In Nederland of andere ontwikkelde landen een klein probleem, maar wereldwijd hebben meer dan 1 miljard mensen officieel geen identiteit. Ze zijn simpelweg nooit geregistreerd.
Zonder legitimatie of bankrekening is de wereld klein. Eigendom aantonen buiten je eigen vertrouwde omgeving is onmogelijk. Een schuldbekentenis van iemand die officieel niet bestaat? Waardeloos. Maar als je dit om zou kunnen draaien? Door het gebruik van een digitaal adres (wallet) kan je aantonen dat je maandelijks betaalt voor een huis, salaris ontvangt en vermogen hebt. Geld lenen voor het oprichten van een kleine onderneming zou ineens mogelijk worden! Simpelweg vanwege de mogelijkheid om eigendom en transacties aan te tonen.
Wij praten in de westerse wereld voornamelijk over de waarde van Bitcoin. Of misschien net één stap verder over cryptocurrency. We staan maar weinig stil bij de echte waarde van blockchain. Dat komt omdat het lastig is een voorstelling te maken van de toepassing ervan. Maar, daar gaat de komende jaren absoluut verandering in komen.
Door de opkomst van internet in de jaren ‘90 kreeg iedereen eenvoudig toegang tot informatie. Blockchain zet daarbij de volgende stap. In de toekomst weten we of de informatie die we krijgen betrouwbaar, gevalideerd en legitiem is. Je zou blockchain dus eigenlijk kunnen zien als een ultieme vorm van de digitale notaris. Zonder de kosten én internationaal geaccepteerd.
Blockchain als betaalmiddel
De toepassing van crypto is inmiddels duidelijk. Geen tussenkomst van banken. Alle transacties eenvoudig kunnen aantonen en de geloofwaardigheid van iemand is voortaan gegarandeerd. Transacties en betalingen zijn niet langer afhankelijk van gereguleerde organen zoals banken. Maar blockchain heeft meer toepassingen dan dat. Momenteel wordt blockchain al op veel plekken ingezet. En dat gaat de komende tijd alleen maar verder groeien.
Verschillen met fiat-geld
Iedereen is inmiddels bekend met fiat-geld, het geld dat je op je bankrekening krijgt van je werkgever of betaald krijgt door klanten. Maar crypto en Bitcoins? Dat is net even wat anders. Toch?
Het lijkt misschien alsof er enorme verschillen zijn tussen crypto en fiat-geld. Maar in de praktijk valt dit wel mee. Ja er zijn verschillen, maar ook veel overeenkomsten.
Zowel met crypto als met fiat-geld kan je betalen. Je kan vermogen opslaan en het kan in beide gevallen gebruikt worden om de waarde van iets uit te drukken. Daarnaast zijn allebei de valuta’s digitaal. Zoals eerder aangegeven: het grootste gedeelte van de euro’s die je maandelijks verdient of uitgeeft heb je nooit fysiek in je handen gehad. En het belangrijkste? Dat is dat zowel crypto valuta’s als fiat-geld afhankelijk zijn van het vertrouwen in het systeem. Dat is uiteindelijk essentieel voor de waarde ervan.
Maar er zijn ook grote verschillen. Wellicht zijn die inmiddels al enigszins duidelijk. Zo wordt fiat-geld centraal gereguleerd door centrale banken. Bitcoin en andere crypto niet. Dat vindt decentraal plaats. Fiat-geld wordt uitgegeven door de centrale banken, maar Bitcoin wordt uitgegeven door het goedkeuren van transacties op de blockchain. Dit noemen we Bitcoin minen. In het geval van Bitcoin is er geen sprake van inflatie. Er is een vaste hoeveelheid in omloop. En die hoeveelheid is absoluut. Er kunnen niet meer dan 21 miljoen Bitcoins op de markt komen. Voor veel andere crypto werkt dit op eenzelfde manier. Maar er zijn uitzonderingen hierop, of crypto’s met een veel hoger maximum.
Blockchain en reguliere transacties
Hoe transacties werken is een ander groot verschil. Voor het overmaken van geld naar een andere bankrekening zijn banken nodig. Bovendien kunnen dergelijke betalingen enige tijd kosten. Zakelijke transacties die in het weekend plaatsvinden worden vaak pas op de eerste werkdag verwerkt. In het geval van crypto is dat niet het geval. Een transactie in crypto wordt vastgelegd in de blockchain. Daardoor zijn transacties supersnel verwerkt. Ook in het weekend. Of op feestdagen.
Door niet langer afhankelijk te zijn van banken is crypto ook voor iedereen toegankelijk. Bij banken werkt dat anders. Kan je je niet legitimeren dan is het onmogelijk om een bankrekening te krijgen. Bij crypto werkt dat anders. Iedereen met een wallet kan Bitcoin en andere crypto ontvangen en verzenden. Daardoor zorgt crypto ervoor dat iedereen met een internetverbinding er gebruik van kan maken. Dus ook de 1,7 tot 2,5 miljard mensen die nu wereldwijd geen toegang tot een bankrekening hebben. Vaak hebben deze mensen geen bankrekening vanwege praktische zaken. Een bank die te ver weg, geen identificatie of omdat het papierwerk wat komt kijken bij het openen van een bankrekening complex is.
Blockchain en criminaliteit
Toegegeven, het klopt dat betalingen door middel van crypto illegale praktijken kunnen faciliteren. Maar daarin verschilt het niet van cash-geld. Waarin het wel verschilt is dat financiële transacties niet met meerdere personen tegelijk aan kunnen worden gegaan. Fiat-geld bezit deze eigenschap niet. Een crypto-transactie is namelijk afgerond als het verwerkt is in de blockchain. Daardoor weet iedereen dat dit heeft plaatsgevonden. Wat dit in de praktijk betekent? Als je met iemand een overeenkomst aangaat kun je daadwerkelijk zien of iemand jouw ook kan betalen. En dat is een groot voordeel voor het vertrouwen in een valuta.
Dit is één van de grootste voordelen van crypto. Maar ook één van de weinige nadelen. Alle transacties zijn transparant. Heb je geld overgemaakt naar adres dan kan je alle transacties vanuit dat adres ook volgen. Er is dus sprake van enige anonimiteit, maar het is niet zo dat er verdachte transacties niet achterhaald zouden kunnen worden. De eigenaar van een wallet is anoniem, maar het adres niet.
Maar daarmee zijn we er nog niet. We hebben al eerder stilgestaan bij inflatie. Daarmee kan een overheid dus invloed uitoefenen op de waarde van geld en daarmee jouw vermogen. Bij crypto is dit niet het geval. Maar er is ook nog een ander groot voordeel. En dat voordeel wordt pas echt duidelijk in landen waar sprake is van een meer dictatoriaal regime. Transacties kunnen niet ongedaan worden. Je geld is dus veilig. Wil de overheid een bankrekening blokkeren dan kan dat. In het geval van een crypto-wallet niet. Jouw geld is echt jouw geld. Je ziet dan ook dat de adoptie van crypto in veel landen met zwakkere traditionele valuta of die geteisterd worden door oorlogen veel verder is. Hier begonnen we het verhaal al even mee. Necessity is the mother of inventions. Het blijkt ook hier maar weer.
De toekomst van blockchain
De voordelen op gebied van financiën zijn inmiddels duidelijk. Maar er zijn ook andere toepassingen van blockchain dan crypto. Die toepassingen zullen de komende jaren steeds duidelijker worden en de voordelen van crypto en blockchain gaan een dagelijks onderdeel worden van ons leven.
Blockchain als middel van identificatie
Wereldwijd zijn er meer dan een miljard mensen die niet identificeerbaar zijn. Ze hebben daardoor niet altijd toegang tot systemen als zorg, bankzaken of een paspoort.
Zonder de mogelijkheid om je te identificeren zijn veel deuren gesloten. Maar, blockchain maakt het mogelijk om je te identificeren. Jouw gegevens kunnen worden opgeslagen en transacties uit het verleden tonen jouw geloofwaardigheid aan. Daarmee gaan deuren open voor deze groep.
Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om een lening te krijgen, zodat iemand een onderneming kan starten. Of de mogelijkheid om een stuk grond te kopen en een huis te bouwen.
Door blockchain te gebruiken als identificatie én bezit aan te tonen in de vorm van non-fungible tokens (NFT’s) kan iemand die niet in staat is zich traditioneel te identificeren toch een normaal leven opbouwen.
Blockchain om informatie veilig op te slaan
De essentie van blockchain ligt in de manier hoe informatie wordt opgeslagen én ontcijferd. Dat zit zo. Iemand die je emailadres en wachtwoord heeft kan op jouw email inloggen. Daardoor heeft iemand toegang tot veel gegevens. Dit concept wordt op veel plekken gebruikt in de vorm van een username en paswoord. Bij blockchain werkt dit anders.
De informatie die wordt opgeslagen in de blockchain is versleuteld (encrypted). Om de informatie te kunnen inzien én wijzigen heeft iemand de ontcijferings-sleutel nodig. Dit kan je het beste vergelijken met reizen naar een land waar je de taal niet kent. Je kan het land wel in. Maar, zonder dat je de taal spreekt is alles wat daar tegen je gezegd wordt, lees of hoort waardeloos. De manier hoe de informatie wordt opgeslagen – en ontcijferd – is wat blockchain protocol wordt genoemd.
Je kan je voorstellen dat hierdoor gevoelige informatie minder snel uitlekt. Grote bedrijven met miljoenen klanten zijn als de dood dat hun klantgegevens op straat komen te liggen. Er wordt regelmatig gesproken over een datalek. Blockchain kan deze informatie beschermen.
Ook voor particulieren zijn er toepassingen. Denk bijvoorbeeld de gezondheidszorg met het het elektronisch patiëntendossier, een corona-paspoort, of je financiële gegevens.
Blockchain in de logistiek
Een andere interessante toepassing ligt in de logistiek. Dit is een typische keten sector. Een product wordt gemaakt op locatie A. Vanuit die locatie moet het vervoerd worden naar locatie B. Soms is deze afstand slechts enkele kilometers. Maar vaker gaat dit over landsgrenzen heen en regelmatig ook de hele wereld rond.
Hoe weet je dat het product dat je koopt ook daadwerkelijk vanuit locatie A afkomstig is? Doordat alle transacties in de blockchain worden vastgelegd kan uiteengezet worden wat de herkomst is van een product, het pad dat het heeft gevolgd om tot locatie B te komen én welke partijen hier allemaal bij betrokken waren. Op deze manier kunnen producten die maatschappelijk verantwoord geproduceerd worden – bijvoorbeeld Tony Chocolonely’s – aantonen dat dit ook echt gebeurd.
Andere belangrijke toepassingen in de logistiek zijn aanwezig bij de bedrijven die in de sector opereren. Zo kunnen goederen die tijdelijk opgeslagen worden vastgelegd worden in de blockchain. Hierdoor is het eenvoudig mogelijk om voorraden duidelijk in kaart te hebben. Dit beperkt de kans op diefstal, fraude én foutief voorraad beheer.
Eigendom en transacties aantonen met blockchain
Veruit de belangrijkste toepassing is het aantonen van bezit. Doordat transacties in de blockchain worden vastgelegd kan eenvoudig worden gekeken naar transacties uit het verleden. Zo is bij een dispuut tussen twee partijen direct inzichtelijk wat de situatie is. We beschreven dit al eerder in het voorbeeld van blockchain aan het begin in dit artikel.
Blockchain kan in zekere zin gezien worden als een digitale notaris. Afspraken worden vastgelegd. Die afspraken kunnen voor iedereen of een beperkte groep mensen inzichtelijk zijn. Afspraken die nu worden vastgelegd door middel van een notaris kunnen straks volledig afgehandeld worden in de blockchain. Denk bijvoorbeeld aan het kopen of verkopen van een huis, afspraken in een samenlevingscontract of echtscheidingsconvenant en het gedeelde eigendom van een onderneming.
De reden dat dit zo goed werkt is dat iets dat wordt vastgelegd in de blockchain niet meer verwijderd kan worden. Alle afspraken zijn altijd inzichtelijk. Fraude wordt hierdoor haast onmogelijk.
Uitvoering van smart contracts
Maar de schoonheid van blockchain zit met name in iets dat smart contracts worden genoemd. Wat dat zijn? Dat zijn contracten die zichzelf uitvoeren. Ook dit zullen we uitleggen aan de hand van een voorbeeld.
Stel je hebt een bedrijf. En wil een nieuwe website laten bouwen. Hiervoor heb je een designer gevraagd om met een ontwerp te komen. Nadat je met de designer een afspraak hebt gemaakt leg je dit vast in een smart contract. Hierin staat wat er opgeleverd moet worden en welke (financiële) transactie hier tegenover staat. Samen heb je afgesproken dat er een aantal fases zijn voor feedback en dat na iedere fase automatisch betaald wordt. In een smart contract kan dan vastgelegd zijn dat er drie fases van een project zijn en hier drie betalingen bij horen. De laatste betaling vindt plaats na de afronding van de derde fase. Wordt in de laatste fase uiteindelijk niet het design opgeleverd dan worden de betalingen – die gereserveerd zijn – teruggedraaid.
Misschien herken je eigenschappen die nu aan een creditcard of een contract verbonden zijn. Door smart contracts worden afspraken die gemaakt zijn makkelijker nageleefd. Zo kan bij online bestellingen vastgelegd worden dat geld gereserveerd blijft totdat je een product fysiek hebt ontvangen. Blijft de levering uit? Dan de betaling ook.
Tot slot
In dit artikel zijn verschillende voorbeelden van blockchain uitgelegd. De komende jaren zal de toepassing van blockchain en de adoptie van crypto alleen maar verder toenemen. In nagenoeg alle sectoren wordt gekeken naar de toepassing van blockchain. In sectoren waar vertrouwen, voorraden en de veiligheid van informatie cruciaal is zal blockchain grote impact hebben.
Hopelijk heb je een beter beeld gekregen van de toepassing van blockchain en hoe dit onze toekomst vorm gaat geven. Geloof jij in de toekomst van blockchain en crypto en wil je hierin investeren? Vergelijk dan direct aanbieders op prijs en betrouwbaarheid.
